Φωτογήρανση: Τι γνωρίζουμε για αυτό το είδος γήρανσης.
Οι ρυτίδες, οι λεπτές γραμμές και η μελάγχρωση είναι αναπόφευκτα δερματικά προβλήματα που συχνά εμφανίζονται καθώς μεγαλώνουμε. Ενώ από κάποια ηλικία και μετά μας ενοχλεί ενδεχομένως ότι μεγαλώνουμε άλλο ένα χρόνο, ξεχνάμε ότι ο κύριος ένοχος είναι η φωτογήρανση – βλάβη στο δέρμα που προκαλείται από την έκθεση στο ηλιακό και το υπεριώδες (UV) φως. Υπεύθυνος για το 90% των ορατών αλλαγών στο δέρμα, η φωτογήρανση είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα της σωρευτικής βλάβης από τον ήλιο που έχουμε εκτεθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. «Η πρόωρη γήρανση του δέρματος προκαλείται από έκθεση στο φως» μπορεί επίσης να περιλαμβάνει ορατό (HEV) και υπέρυθρο φως, τα οποία είναι άλλα μέρη του φάσματος του φωτός.
Το φως είναι γύρω μας ανά πάσα στιγμή, καθιστώντας τον ήλιο μία μόνιμη αιτία βλάβης όλο το χρόνο. Σίγουρα είμαστε τυχεροί που ζούμε στην Ελλάδα και σε καμία περίπτωση δεν θα θέλαμε να έχουμε μικρότερη διάρκεια του ηλιακού φωτός όμως για να τον απολαμβάνουμε πάντα με όμορφη και υγιή επιδερμίδα πρέπει να λαμβάνουμε τα σωστά μέτρα.
Η χρονολογική γήρανση του δέρματος δεν μπορεί να αντιστραφεί αλλά η φωτογήρανση είναι σίγουρο ότι επιταχύνει τη διαδικασία. Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε να βελτιώσουμε μία επιδερμίδα που έχει υποστεί φωτογήρανση.
Σπάζοντας το φράγμα φωτός
Το δέρμα αποτελείται από τρία στρώματα: την επιδερμίδα, το χόριο και τον υποδόριο ιστό. Το χόριο περιέχει κολλαγόνο, ελαστίνη και άλλες ίνες που στηρίζουν τη δομή του δέρματος. Αυτά τα στοιχεία δίνουν στο δέρμα την ομαλή και νεανική εμφάνισή του – και είναι κυρίως αυτά που καταστρέφονται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η υπεριώδης ακτινοβολία που επηρεάζει το δέρμα αποτελείται από δύο διαφορετικούς τύπους κυμάτων, UVA και UVB. Όταν οι ακτίνες UV διεισδύσουν το δέρμα, βλάπτουν το DNA του και τα κύτταρα στο χόριο διεγείρονται για να παράγουν μελανίνη στην επιδερμίδα για να αποτρέψουν περαιτέρω βλάβες.
Αυτή είναι η διαδικασία που μας δίνει ένα μαύρισμα, και συμβαίνει όταν το δέρμα μας προσπαθεί να εμποδίσει την ακτινοβολία να διεισδύσει στο δέρμα μας. Οι ακτίνες UVB είναι μικρότερες από τις ακτίνες UVA και είναι ο κύριος ένοχος πίσω από το ηλιακό έγκαυμα. Οι ακτίνες UVA, με το μεγαλύτερο μήκος κύματος, ευθύνονται για μεγάλο μέρος της βλάβης που συνδέεται με τη φωτογήρανση. Οι ακτίνες UVA διεισδύουν βαθιά στο χόριο, όπου καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου. Αυτή η βλάβη προκαλεί αυξημένη παραγωγή ανώμαλης ελαστίνης.
Οι ασυνήθιστες ποσότητες ελαστίνης έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή ενζύμων που ονομάζονται μεταλλοπρωτεϊνάσες. Αυτά τα ένζυμα, τα οποία αναδημιουργούν κατεστραμμένο κολλαγόνο, συχνά δυσλειτουργούν και αποικοδομούν το κολλαγόνο, με αποτέλεσμα την αναδόμηση λανθασμένου δέρματος. Καθώς αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται με καθημερινή έκθεση σε UVA, το λανθασμένα ανακατασκευασμένο δέρμα σχηματίζει ρυτίδες και το δέρμα είναι χαλαρό.
Ακτινοβολία εκτός αυτή που προέρχεται από τον ήλιο
Ενώ το φως του ήλιου είναι η νούμερο ένα αιτία γήρανσης του δέρματος, περίπου το 10% προέρχεται από HEV και υπέρυθρο φως. HEV, ή ορατό φως υψηλής ενέργειας (μπλε), το οποίο εκπέμπεται από τον ήλιο και συσκευές όπως το κινητό τηλέφωνο ή ο υπολογιστής και είναι ορατό από το ανθρώπινο μάτι. Αυτό το φως δεν σταματά όταν ο ήλιος δύει. Το υπέρυθρο φως είναι αόρατο στο μάτι και μάλλον γίνεται αισθητό ως θερμότητα, όπως σε ένα φούρνο μικροκυμάτων.
Ευτυχώς, κανένα από αυτά δεν έχει συνδεθεί με καρκίνο του δέρματος, αλλά έχουν αποδειχθεί ότι καταστρέφουν το κολλαγόνο και την ελαστικότητα του δέρματος. Σύμφωνα με μελέτες του 2014 στο περιοδικό Photodermatology, Photoimmunology & Photomedicine, η ηλιακή ακτινοβολία χωρίς υπεριώδη ακτινοβολία συμβάλλει σημαντικά στη φωτογήρανση και πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη διαμόρφωση ενός προστατευτικού σχήματος δέρματος.
Τα αποδεικτικά στοιχεία
Τα αποτελέσματα της φωτογήρανσης μπορούν να εκδηλωθούν με πολλούς τρόπους. Το μέλασμα, οι φακίδες, οι ακτινικές υπερκερατώσεις και οι αλλαγές στην υφή είναι όλα σημάδια φωτογήρανσης. Το είδος της ζημίας που αντιμετωπίζει, ωστόσο, είναι απρόβλεπτο και εξαρτάται από το άτομο. Για παράδειγμα, η έκθεση στον ήλιο και οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν μελάσμα, η οποία είναι μια κατάσταση που προκαλεί καφέ «μπαλώματα» στο δέρμα. Οι ακτινικές υπερκερατώσεις ή προκαρκινικές κηλίδες, σχετίζονται άμεσα με τη χρόνια έκθεση στον ήλιο, η οποία μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Οι αλλαγές στην υφή με τη μορφή βαθιών γραμμών, κηρώδους ή δερμάτινης εμφάνισης μπορούν να οδηγήσουν σε θαμπό δέρμα.
Για πάντα νέοι
Το να φοράμε αντηλιακό μπορεί όχι μόνο να μας βοηθήσει από την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος αλλά μπορεί επίσης να αποτρέψει σημάδια φωτογήρανσης. Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται το αντηλιακό ως ένα αντιγηραντικό όπλο τους και το χρησιμοποιούν καθημερινά. Η τακτική χρήση έχει αποδειχθεί ότι διατηρεί τη φωτογήρανση σε παραμονή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η δερματολόγος μας κα Καραμποΐκη Βασιλική προτείνει ένα φυσικό αντηλιακό (που περιέχει οξείδιο του ψευδαργύρου ή / και διοξείδιο του τιτανίου), το οποίο έχει ευρύτερη κάλυψη για τις ακτίνες UVA. Θα πρέπει να είναι τουλάχιστον SPF 30.
Εάν αντιμετωπίζουμε ήδη κάποια από τα παραπάνω σημάδια φωτογήρανσης, θα πρέπει να ενσωματώσουμε προϊόντα περιποίησης του δέρματος που έχουν σχεδιαστεί για την αντιστροφή της βλάβης από τον ήλιο. Ορισμένα συστατικά όπως η βιταμίνη C και Ε και το πράσινο τσάι είναι αντιοξειδωτικά που σταθεροποιούν την επιδερμίδα και βοηθούν στη φωτεινότητα των μελαγχρωματικών κηλίδων. Ένας αντιγηραντικός ήρωας, η ρετινόλη, που χρησιμοποιείται κάθε βράδυ, θα ενισχύσει τον κύκλο των κυττάρων για να δημιουργήσει μια υγιή και νεανική εμφάνιση.
Σύμφωνα λοιπόν με όλα τα επιστημονικά δεδομένα δεν υπάρχει κανένας λόγος για υποφέρουμε από φωτογήρανση γιατί πλέον μπορούμε να διατηρήσουμε το δέρμα ανθεκτικό και όμορφο για δεκαετίες αν το φροντίσουμε κατάλληλα.
Διαβάστε εδώ για την Φωτοθεραπεία
